Document de Drech Civil
Extraches de Lo Còdi Tractat juridic en occitan de 1170
Referéncia : http://www.uni-tuebingen.de/kabatek/codi/
[…]
LVI. Si uns om donet una charta ad altre, cals dreiz es.
§1. si uns om donet ad altre una carta, ira da entendut que el donet aco que es escrit en la carta e que el aia aco liurat. ed aquel a cui fo donada la carta pot demandar aco que es en la carta escrit a toz homes qui tenunt aco atrestant ben cum si el en fos mes en tenedon d'aco. §2 atrestals rados es, si uns om met una carta em peinora ad altre, que entendut es que el met em peinora tot aco que es escrit en aquelle carta.
LVII. cals razuns es, zi eu reten l'ususfruiz de la causa que eu te donei o que eu te uendei o te donei in dote.
si eu te donei una causa, si cum es una maisos o una camps o una uigna, o si eu te donei tota ma honor o una partida, ed eu reteng / la gaudida, zo es l'usufruig, zo es eu fiz tal couineza, cant eu fiz lo don, que la gaudida, zo es l'usufruiz, sia meus entro ad cert termini e domentre que eu fui ujus, deu esser entendut que eu te liures la causa ; zo es atrestant ual, si eu tein l'usufruit de la causa que eu te donei cum si eu te agues luirada, zo es si eu te donei una causa ed eu reting l'ususfruiz, atrestals dreiz es, si eu la te uendrei o la te donei in dote.
[…]
-
Equivalent en occitan modèrn
LVI. Si un òme a donat un títol (de proprietat) a un autre, qual es lo drech ?
§1 Si un òme a donat a un autre un títol, serà entendut que donèt çò que es escrich subre lo títol, e que li ague liurat aquò.
E aquel a qual foguèt donaa la carta pòt demandar çò que es escrich en lo títol a tots los òmes que tenen aiçò coma se foguèt mes en possession d'aiçò. §2 Parièr es normal, se un òme met un títol en seguretat a un autre, alora es entendut que met en seguretat tot çò que es escrich en aquela carta.
LVII. Quala es lo bòn sens, si te reteno l'ususfruch de la causa que te donèro o que te vendèro o te donèro en dòt.
Si te donèro una causa, per exemple una maison o un camp o una vinha, o si te donèro totas mas possessions o una partia, e que retengo la gausia, çò es l'ususfruch, çò es que faguèro tala convencion, quand faguèro lo don, que la gausia, çò es l'ususfruch, sia miu fins a un cèrt tèrme e mentre que sio ujus, dèu èsser entendut que te liurèsse la causa ; çò es que val parièr, se teno l'ususfruch de la causa que te donèro coma se te l'aguèsse liuraa, çò es se io non t'i aguèsse mes en plena possession.
Qual drech es dich, se te donèro una causa e que ne'n reteno l'ususfruch, lo drech es parièr, se te la vendèro o te la donèro en dòt.